تحریر ترکه
اصولا تحریر ترکه اختیاری است. البته تحریر ترکه اجباری نیز داریم که عبارتند از: ۱- هرگاه بین ورثه، غائب یا محجور باشد و همچنین در صورتی که وراث متوفی معلوم نباشند در مواقع برداشتن مهر و موم، ترکه باید تحریر شود.
۲- هرگاه بعضی از ورثه ترکه را قبول و بعضی رد نمایند.
۳- در مورد ترکه متوفای خارجی.
اشخاصی که حق درخواست تحریر ترکه را دارند:
۱- ورثه یا نماینده قانونی آنان.
۲- وصی برای اداره اموال متوفی
۳- امین غائب و قیم محجور ظرف ۱۰ روز از تاریخ تعیین و ابلاغ سمت به آنها در صورتی که ترکه تحریر نشده باشد.
*درخواست تحریر ترکه از موصی له نسبت به جزء مشاعی که به نفع وی وصیت شده، پذیرفته میشود زیرا نسبت به ترکه متوفی در حکم ورثه است اما از طلبکار در خواست تحریر ترکه پذیرفته نمی شود.
*در ردیف خوانده درخواست تحریر ترکه نیازی به آوردن اسم کسی به عنوان خوانده وجود ندارد زیرا خوانده وجود ندارد.
*برای تحریر ترکه باید کارشناس تعیین شود و لذا به جهت انجام تحریر ترکه ضمن صدور قرار تحریر ترکه قرار ارجاع امر به کارشناس صادر می گردد.
*وضعیت ترکه در زمان تحریر:
۱- مطابق ماده ۲۱۸ تصرف در ترکه ممنوع است مگر تصرفاتی که برای اداره و حفظ ترکه لازم باشد.
۲- مطابق ماده ۲۱۹ عملیات اجرایی مانند اجرای احکام مدنی و اجرای قرار تأمین خواسته و یا عملیات اجرایی ثبت یا دارائی شهرداری در مدت تحریر ترکه متوقف می شود.
٣- مطابق ماده ۲۲۱ دعاوی راجع به ترکه یا بدهی متوفی در مدت تحریر ترکه توقیف میشود ولی به درخواست مدعی ممکن است خواسته تأمین شود.
تصفیه ترکه :
تصفیه ترکه: مقصود از ترکه دیون و حقوق بر عهده متوفی و پرداخت آنها و خارج کردن مورد وصیت از ماترک است.
وصی و هر یک از ورثه میتوانند از دادگاه کتباتصفیه ترکه را بخواهند. دادرس پس از درخواست تصفیه ظرف یک هفته، یک یا چند نفر را به سمت مدیر تصفیه معین می نماید و اگر اداره تصفیه در محل موجود باشد آن را به اداره تصفیه ارجاع میدهد تا تحت نظر دادرس امور تصفیه را انجام دهند اما چنانچه متوفی وصی برای اداره اموال داشته باشد، امر تصفیه به وصی واگذار میشود.
تقسیم ترکه:
تعریف تقسیم ترکه : در اصطلاح حقوق مدنی عبارت از جداسازی حصه شریک از مال مشاعی، تقسیم یا به تراضی است و یا اجباری (به حکم حاکم)
*هر مالک مشاعی حق در خواست تقسیم مال مشاع را دارد مگر در موارد ذیل:
۱_از مالیت افتادن مال مشاع پس از تقسیم
۲_تقسیم موجب ضرر مالک مشاعی باشد و ضرر نیز فاحش باشد.
۳_مالک مشاعی به وجه ملزمی ملتزم شدم باشد که تقسیم نکند.
*کسانی که حق درخواست تقسیم را دارند عبارتند از: ورثه، وصی، موصی له اگر وصیت به جز مشاع باشد، شخصی که قسمتی از ماترک به او منتقل شده باشد، قیم، امین قائب و جنین.
*درخواست تقسیم باید کتبی و مشتمل بر امور زیر باشد:
۱_نام و مشخصات درخواست کننده و متوفی
۲_ورثه و اشخاص دیگری که ترکه باید بین آنها تقسیم شود و سهام هر یک.
- تقسیم یا به افراز است یا به تعدیل یا به رد و یا به اجبار حاکم (تقسیم به استقراع)
- تقسیم به افراز:هر گاه در تقسیم ترکه بتوان برای هر وارث، از هر نوع مال، حصه ایی تعیین کرد.
- تقسیم به رد: هر گاه در تقسیم ترکه نتوان بدون دادن اضافه از خارج به بعضی از ورثه، مال مشترک را تقسیم شود.
- تقسیم به تعدیل: در صورتی که نتوان در تقسیم برای هر شریک از همه اموال مشترک حصه ای معین کرد ولی به توان بدون دادن اضافه از خارج به بعضی از شایان مال مشترک را تقسیم کرد.
- تقسیم اجباری: تقسیم مال مشاع به حکم دادگاه را تقسیم اجباری گویند و زمانی است که بر سر تقسیم حصه ها بین ورثه توافق حاصل نشود و به حکم دادگاه و به وسیله قرعه وفق ماده 320 قانون امور حسبی تقسیم صورت گیرد.
نکته:
درخواست افراز ملک ثبت شده در اداره ثبت اسناد و املاک محل وقوع ملک می باشد.
نمونه دادخواست تحریر ترکه :
خواسته : مهر و موم ترکه و تحریر ترکه
دلایل و منضمات: کپی مصدق گواهی انحصار وراثت شماره …… مورخ ….. صادره از شعبه ……………………………
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی
با سلام و آرزوی سلامتی، احتراما به استحضار میرساند؛ شادروان …….. فرزند ……….. مورث قانونی خواندگان در تاریخ …… در محل زندگی ورثه خود واقع در ……. به رحمت ایزدی رفته است و اینجانب محمد محمدی و خواندگان ورثه حین الفوت می باشیم که گواهی انحصار وراثت صادره به شماره ……… مورخ ……………… (که پیوست دادخواست می باشد) مستند قانونی وراثت میباشد. نظر به اینکه لازم است ماترک صورت برداری گردد و بیم تلف و حیف و میل آن تا قبل از صورت برداری می رود فلذا به استناد مواد ۱۶۷، ۱۷۵ و ۲۰۶ قانون امور حسبی صدور قرار مهر و موم ترکه و سپس تحریر و صورت برداری آن مورد استدعاست.
- ۰۱/۰۸/۱۲